Ως εργαλείο για να αποκλειστούν από ρύθμιση, περισσότεροι από κάθε άλλη φορά δανειολήπτες
Μετά την πρόσφατη απόφαση με αριθμ. 1/2023 του Αρείου Πάγου άνοιξε ο δρόμος για εκατοντάδες χιλιάδες πλειστηριασμούς από ξένα funds, τα οποία απέκτησαν τα «κόκκινα δάνεια» σε μεγάλο βαθμό με αδιαφανείς διαδικασίες και με δυνατότητα διενέργειας πλειστηριασμών “fast track”. Αν προσθέσουμε και την απαγόρευση αναστολής των επικείμενων ηλεκτρ. Πλειστηριασμών διαμορφώνεται πλέον ένα εκρηκτικό κλίμα για το μεγαλύτερο ποσοστό των δανειοληπτών, με κίνδυνο απώλειας της Α΄κατοικίας τους ( που δεν προστατεύεται πλέον), για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παραγωγικές μονάδες της χώρας μας που προσπαθούν να «ξανασταθούν στα πόδια τους». Ετσι πολλές φορές καταλήγουμε σε «κατ΄όνομα» μόνο διαπραγματεύσεις και ακόμη χειρότερα μη συναίνεση “των servicers” να συμμετάσχουν στην προσπάθεια ρύθμισης των οφειλετών, μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού ρύθμισης των οφειλών. Οι servicers από την άλλη επιδιώκουν άμεση είσπραξη των οφειλομένων μέσω ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων, καθώς δεν είναι μέσα στους σκοπούς τους, αλλά ούτε και στον θεσμικό τους ρόλο η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών..
Αυτός ο ρόλος ανήκει και παραμένει πάντα στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία. Το πρόβλημα των αναμενόμενων μαζικών πλειστηριασμών και ο τρόπος προστασίας των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων απαιτεί πολιτική βούληση και παρέμβαση από θεσμικά όργανα.
Ο νέος αναθεωρημένος εξωδικαστικός μηχανισμός, που τον υποδεχθήκαμε με προσδοκίες για τις πρόνοιες που περιλαμβάνει ως προς την βελτίωση των ρυθμίσεων του θεσμού και την διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων, κινδυνεύει να ματαιωθεί στην πράξη. Η λίστα που προσφάτως ανακοινώθηκε από το Υπ. Οικονομικών με τους λόγους μη συναίνεσης τους / απόρριψης της πρότασης ρύθμισης από τους “servicers” στόχο είχε εξαγγελθεί με σκοπό την διασφάλιση της λογοδοσίας και της διαφάνειας της διαδικασίας.
Αν ο ρόλος των θεσμικών και εποπτικών οργάνων ως προς την διασφάλιση της λογοδοσίας και της διαφάνειας, εξαντληθεί στην ανακοίνωση της λίστας αυτής, χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση και ανάλυση των προϋποθέσεων επίκλησης τους, θα αποτελέσει και σιωπηρή αποδοχή αυτών των λόγων από τα εποπτικά θεσμικά όργανα.
Δυστυχώς επιβεβαιώνεται η ανησυχία μας ότι η λίστα αυτή των προδιατυπωμένων λόγων μη συμμετοχής στην διαδικασία ρύθμισης μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού απόρριψης θα αποτελέσει τον «Δούρειο Ίππο» της διαδικασίας.
Η πρόσφατη ανακοίνωση της λίστας με τους λόγους μη συναίνεσης των πιστωτών και των servicers περιλαμβάνει λόγους που κινδυνεύει να αποκλείσει ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό ενδιαφερόμενων από το να ρυθμίσουν μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.
Οφειλέτης έχει λάβει από την ίδια τράπεζα ένα στεγαστικό Α΄κατοικίας και δύο επιχειρηματικά δάνεια. Τα δάνεια έχουν τιτλοποιηθεί σε αλλοδαπό fund και του έχει επιβληθεί κατάσχεση με ημερ. Πλειστ/μου σε 3 μήνες από την διαχειρίστρια εταιρεία (servicer”) επί του ακινήτου του-Α’ κατοικία του.
Ακίνητη περιουσία : Εχει και άλλη ακίνητη περιουσία ελεύθερη βαρών
ΕΡ: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΑΘΕΩΡ. ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟ;
ΑΠ.: Μπορεί ν’απορριφθεί στο σύνολο της η αίτηση για όλε τις οφειλές, σύμφωνα με τον 7ο λόγο της αναρτηθείσας «Λίστα Λόγων Απόρριψης.
«7.Επίκειται πλειστηριασμός εντός των επομένων τριών μηνών».
Η αίτηση στο σύνολο της για όλες τις υπό ρύθμιση οφειλές μπορεί ν’ απορριφθεί, παρά την πλήρωση των κριτηρίων εύλογου κόστους ζωής και κριτήρια αξιοπρεπούς διαβίωσης και την επαρκή οικονομική δυνατότητα και περιουσία του οφειλέτη.
ΕΡ: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ;
ΑΠ. Ναι, θα μπορούσε να υπαχθεί στους προηγούμενους εξωδικ. Μηχανισμούς, χωρίς όμως να μπορεί να αξιοποιήσει την δυνατότητα αναστολής πράξεων εκτέλεσης για την συγκεκριμένη απαίτηση για την οποία επισπεύδεται πλειστ/σμος. Όμως θα μπορούσε να ρυθμίσει τις υπόλοιπες οφειλές του με ασφάλεια και ηρεμία, χωρίς να κινδυνεύουν τα λοιπά περιουσιακά του στοιχεία.
Επιχειρηματίας οφειλέτης υπέγραψε ρύθμιση, την οποία τήρησε για ικανό χρονικό διάστημα αλλά δεν κατόρθωσε να την τηρήσει μέχρι τέλους. Η servicer δεν λαμβάνει υπ’όψιν της τις δυσμενείς ή απρόοπτες μεταβολές που μεσολάβησαν και δεν δέχεται μερική ή ολική επαναδιαπραγμάτευση της ρύθμισης, ούτε και το business plan που παρουσιάζει για μελλοντικές επιχειρηματικές του δυνατότητες ανάκαμψης.
Ακίνητη περιουσία : Εχει επαρκή ακίνητη περιουσία προσημειωμένη.
ΕΡ: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΑΘΕΩΡ. ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟ;
ΑΠ.: Μπορεί ν’απορριφθεί σύμφωνα με τον 5ο και 6ο λόγο της αναρτηθείσας «Λίστα Λόγων Απόρριψης.
5. Αθέτηση ρυθμίσεων που είχαν συμφωνηθεί στο παρελθόν.
6. Ιστορικό αντισυναλλακτικής συμπεριφοράς.
Η αίτηση μπορεί ν’ απορριφθεί, χωρίς να ληφθούν υπ’όψιν οι μέχρι πρότινος καταβολές σε σχέση με το εναπομείναν άληκτο ποσό, οι απρόοπτες συνθήκες που μεσολάβησαν και παρά το γεγονός ότι παραμένει βιώσιμος επιχειρηματίας και με δυνατότητες να ανακάμψει επιχειρηματικά και να διεκδικήσει εκ νέου μερίδιο αγοράς.
ΕΡ: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ;
ΑΠ. Ναι, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις βιωσιμότητας της επιχείρησης του να υπαχθεί στους προηγούμενους εξωδικ. Μηχανισμούς
Οφειλέτης έχει λάβει στεγαστικό δάνειο για αγορά ακινήτου με δύο εγγυητές, οι οποίοι επίσης έχουν ακίνητη περιουσία μη προσημειωμένη. Υποβάλλει αίτηση υπαγωγής του στον εξωδικαστικό, αλλά δεν συμφωνεί να συνυποβάλει ένας εκ των δύο εγγυητών
Ακίνητη περιουσία : Εχει επαρκή ακίνητη περιουσία προσημειωμένη
ΕΡ: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΑΘΕΩΡ. ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟ;
ΑΠ.: Μπορεί ν’απορριφθεί, σύμφωνα με τον 3 λόγο της αναρτηθείσας «Λίστα Λόγων Απόρριψης».
«3. Μη συμμετοχή όλων των ενεχομένων (συνοφειλετών ή/και εγγυητών)»
Δίνεται η δυνατότητα ν’απορριφθεί η αίτηση του γιατί δεν δέχθηκαν να συνυποβάλουν όλοι οι εγγυητές του, χωρίς έλεγχο των περαιτέρω προϋποθέσεων (επαρκής αξία προσημειωμένης περιουσίας του πρωτοφειλέτη καθώς και ύπαρξη ελεύθερης βαρών περιουσίας του ενός εγγυητή που συνυποβάλει στην αίτηση επαρκούν).
ΕΡ: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ;
ΑΠ. Ναι, θα μπορούσε υπό τις άνω προϋποθέσεις, να μη κριθεί απαραίτητη η συμμετοχή στον εξωδικαστικό όλων τω εγγυητών .
Η ενδεικτική αυτή απαρίθμηση καταδεικνύει την ανάγκη παρέμβασης των θεσμικών οργάνων, με διευκρινιστικές ΚΥΑ ή δεσμευτικές οδηγίες προς τους servicers , λαμβάνοντας ως βάση - και όχι ως τελεσίγραφο- την καταγραφή σε λίστα των ΛΟΓΩΝ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ, ώστε να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο συμμετοχής τους στην διαδικασία με ορθολογική χρήσης του ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΥ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ, με σκοπό και ΑΔΗΡΙΤΗ ΑΝΑΓΚΗ, ΤΗΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΝΟΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ δράσης των “servicers” ( οι οποίες δρουν και ρυθμίζουν κατά το δοκούν μέσα σε σχεδόν αρρύθμιστο περιβάλλον).
Διαφορετικά κινδυνεύει να καταλήξει ο Αναθεωρημένος Εξωδικαστικός Μηχανισμός ο «Δούρειος Ίππος» για ένα τζουνάμι πλειστηριασμών με προσχηματικές διαπραγματεύσεις εντός και εκτός ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
® 2020