ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ;

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ;
Ο νέος νόμος  για την διαμεσολάβηση (ν. 4512/2018) Στο νόμο 4512/2018, ο οποίος έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήδη από την 17/01/2018, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πολυσυζητημένες διατάξεις για την υποχρεωτική διαμεσολάβηση.

Έναρξη ισχύος υποχρεωτικότητας

Από  τον Σεπτέμβριο του 2018, θα είναι υποχρεωτική η προσφυγή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης σε συγκεκριμένες ιδιωτικές διαφορές και μάλιστα επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης του ενδίκου βοηθήματος.

Ποιες υποθέσεις θα υπάγονται υποχρεωτικά σε διαμεσολάβηση;

Σε υποχρεωτική διαμεσολάβηση θα υπάγονται σύμφωνα με το άρθρο 182 του εν λόγω νόμου οι παρακάτω ιδιωτικές διαφορές:

• Οι διαφορές ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ορόφων ή διαμερισμάτων από σχέση οροφοκτησίας, οι διαφορές από τη λειτουργία απλής και σύνθετης κάθετης ιδιοκτησίας, οι διαφορές ανάμεσα στους διαχειριστές ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους και κάθετης ιδιοκτησίας και αφετέρου στους ιδιοκτήτες ορόφων, διαμερισμάτων και κάθετων ιδιοκτησιών, καθώς επίσης και διαφορές που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πλαίσιο των άρθρων 1003 έως 1031 ΑΚ.
• Οι διαφορές που αφορούν απαιτήσεις αποζημίωσης οποιασδήποτε μορφής για ζημίες από αυτοκίνητο, ανάμεσα στους δικαιούχους ή τους διαδόχους τους και εκείνους που έχουν υποχρέωση προς αποζημίωση ή τους διαδόχους τους, όπως και απαιτήσεις από σύμβαση ασφάλισης αυτοκινήτου, ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλισμένους ή τους διαδόχους τους, εκτός αν από το ζημιογόνο γεγονός επήλθε θάνατος ή σωματική βλάβη.
• Οι διαφορές από αμοιβές του άρθρου 622 Α του ΚΠολΔ.
• Οι οικογενειακές διαφορές, εκτός από αυτές της παρ. 1 περ. α’, β’ και γ’ και της παραγράφου 2 του άρθρου 592 ΚΠολΔ.
• Οι διαφορές που αφορούν σε απαιτήσεις αποζημίωσης ασθενών ή των οικείων τους σε βάρος ιατρών, οι οποίες ανακύπτουν κατά την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των τελευταίων.
• Οι διαφορές που δημιουργούνται από την προσβολή εμπορικών σημάτων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, βιομηχανικών σχεδίων ή υποδειγμάτων.
• Οι διαφορές από τη χορήγηση και τη χρήση πιστωτικών καρτών.

Ποιες υποθέσεις εξαιρούνται από την υποχρεωτικότητα της διαμεσολάβησης;

Από την υποχρεωτική διαμεσολάβηση εξαιρούνται:

• Η κύρια παρέμβαση που ασκείται σε συνάφεια με το αντικείμενο των διαφορών αυτών
• Οι διαφορές στις οποίες διάδικο μέρος είναι το Δημόσιο ή Ο.Τ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ.
• Οι διάδικοι που δικαιούνται νομικής βοήθειας
• Οι δίκες οι σχετικές με την εκτέλεση
• Η ανακοπή των άρθρων 632 και 633 ΚΠολΔ
• Κάθε άλλη περίπτωση στην οποία δεν προβλέπεται αναστολή εκτέλεσης κατά τις κείμενες διατάξεις του νόμου
• Οι διαφορές του ν. 3869/2010
• Οι διαταγές πληρωμής
• Οι διαφορές που άγονται στη διαδικασία του ν. 3297/2004

Τι γίνεται σε περίπτωση αποτυχίας της διαδικασίας διαμεσολάβησης;

Σε περίπτωση αποτυχίας της διαδικασίας της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης και μετά τη σύνταξη του σχετικού πρακτικού αποτυχίας, κάθε μέρος της διαφοράς προσκομίζει αυτό στο δικαστήριο, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης. Το ίδιο δικαίωμα έχει κάθε μέρος της διαφοράς για κάθε κεφάλαιο των απαιτήσεών του, το οποίο δεν συζητήθηκε στη διαδικασία της διαμεσολάβησης από υπαιτιότητα του άλλου μέρους, αν και αυτό υπαγόταν υποχρεωτικά στη διαδικασία της διαμεσολάβησης ανεξαρτήτως του αποτελέσματος αυτής.

Τι θα συμβεί αν ένα μέρος της διαφοράς δεν προσέλθει στη διαμεσολάβηση αν και κλήθηκε προς τούτο;

Αν το ένα μέρος της διαφοράς δεν προσέρχεται στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, αν και έχει κληθεί προς τούτο με email ή με φαξ ή με συστημένη επιστολή, ο διαμεσολαβητής συντάσσει πρακτικό και το άλλο μέρος προσκομίζει αυτό στο Δικαστήριο κατά τη συζήτηση του ενδίκου βοηθήματος. Στην περίπτωση αυτή, με την απόφαση του Δικαστηρίου, που επιλαμβάνεται της διαφοράς, δύναται να επιβληθεί στο διάδικο μέρος που δεν προσήλθε στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, αν και κλήθηκε προς τούτο, όπως ανωτέρω, χρηματική ποινή, η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη από 120 ευρώ και μεγαλύτερη από 300 ευρώ, συνεκτιμώμενης της εν γένει συμπεριφοράς του στη μη προσέλευση στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και επιπλέον χρηματική ποινή μέχρι ποσοστού 0,2% επί του αντικειμένου της διαφοράς ανάλογα με την έκταση της ήττας αυτού. Οι χρηματικές ποινές του προηγούμενου εδαφίου περιέρχονται στο ΤΑΧΔΙΚ, στο οποίο κοινοποιείται με επιμέλεια του γραμματέα του Δικαστηρίου αντίγραφο της απόφασης.

Ποια διαδικασία ακολουθείται για την προσφυγή στην υποχρεωτική διαμεσολάβηση;

Για τις διαφορές στις οποίες είναι υποχρεωτική η προσφυγή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, ο δικηγόρος του αιτούμενου δικαστική προστασία υποχρεούται, ανεξάρτητα από την αξία του ένδικου αντικειμένου, να υποβάλλει σε διαμεσολαβητή από τη λίστα διαπιστευμένων διαμεσολαβητών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, αίτημα προσφυγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, παραδίδοντάς του συμπληρωμένο ενημερωτικό έντυπο, το οποίο συντάσσεται από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης. Ο διαμεσολαβητής γνωστοποιεί στο άλλο μέρος το αίτημα προσφυγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και συνεννοείται για την ημερομηνία και τον τόπο διεξαγωγής της διαμεσολάβησης.

Ποιος είναι ο χρόνος διεξαγωγής της διαδικασίας διαμεσολάβησης;

Η γνωστοποίηση μπορεί να γίνει είτε εγγράφως  με συστημένη επιστολή ή ηλεκτρονικά ή με κάθε άλλο νόμιμο τρόπο, αρκεί να αποδεικνύεται το περιεχόμενο και η ημερομηνία διεξαγωγής της.  Η συνεδρία λαμβάνει χώρα το αργότερο εντός 15 ημερών από την επομένη της γνωστοποίησης της αίτησης του προσφεύγοντος στο άλλο μέρος, ενώ η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός των επομένων 30 ημερών, που εκκινούν από την επομένη της λήξης της ανωτέρω προθεσμίας. Τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν παράταση της προθεσμίας των τριάντα ημερών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες. Το χρονικό διάστημα από 1 έως και 31 Αυγούστου δεν υπολογίζεται στις παραπάνω προθεσμίες. Σε κάθε περίπτωση η διαδικασία της διαμεσολάβησης δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τις 24 ώρες, εκτός αν τα μέρη συμφωνήσουν διαφορετικά.

Πώς παρίστανται τα μέρη;

Τα μέρη παρίστανται υποχρεωτικά μετά των πληρεξουσίων δικηγόρων τους, πλην των περιπτώσεων των καταναλωτικών διαφορών και των μικροδιαφορών, όπου δύνανται να παρασταθούν χωρίς δικηγόρο.

Πότε θεωρείται ότι έχει πληρωθεί  η υποχρεωτικότητα του παρόντος νόμου;

Αν κατά την αρχική συνεδρία της διαμεσολάβησης τα μέρη της διαφοράς δεν συμφωνήσουν να προχωρήσουν σε διαδικασία διαμεσολάβησης, τότε θεωρείται ότι έχει πληρωθεί η υποχρέωση του παρόντος άρθρου και συντάσσεται πρακτικό.

Πόσο κοστίζει η διαδικασία της διαμεσολάβησης;

Η αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται ελεύθερα με γραπτή συμφωνία των μερών. Εάν δεν υπάρχει γραπτή συμφωνία των μερών, η αμοιβή ορίζεται ως εξής: α) Για απασχόληση έως 2 ωρών η ελάχιστη αμοιβή ορίζεται στα 170 ευρώ, β) για απασχόληση από 2 ώρες και πάνω η ελάχιστη ωριαία αμοιβή ορίζεται στα 100 ευρώ, γ) αν η διαφορά αφορά διατροφή, ο υπόχρεος σε διατροφή καταβάλλει στον διαμεσολαβητή ελάχιστη αμοιβή ποσού 170 ευρώ. Τυχόν επιπλέον αμοιβή καταβάλλεται με ελεύθερη συμφωνία των μερών. δ) Στις διαφορές του άρθρου 466 και στις ειδικές διαδικασίες του ΚΠολΔ η ελάχιστη αμοιβή του διαμεσολαβητή ορίζεται στο ποσό των 50 ευρώ.

        Ο Άρειος Πάγος αποφάσισε την αντισυνταγματικότητα της υποχρεωτικής Διαμεσολάβησης

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφερθεί το γεγονός ότι η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου -με ψήφους 21 υπέρ και 18 - κατά έκρινε ότι το άρθρο 182 του  νόμου 4512/2018, που προβλέπει την υποχρεωτική υπαγωγή των ιδιωτικών διαφορών στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, όπως παραπάνω αναλύεται, είναι αντισυνταγματικό. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του Αρείου Πάγου, θίγεται ο συνταγματικά προστατευόμενος πυρήνας του δικαιώματος των πολιτών για πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, λόγω των αυξημένων δαπανών που απαιτεί  η διαμεσολάβηση για το μέσο πολίτη και μάλιστα εν μέσω οικονομικής κρίσης. Μένει να δούμε κατά πόσο θα είναι δεσμευτική η εν λόγω απόφαση του Αρείου Πάγου, ή κατά πόσο θα αποτελέσει επί της ουσίας μία γνωμοδότηση.