ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Τα «παραθυράκια» του νόμου στον αναθεωρημένο εξωδικαστικό μηχανισμό

ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΣ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ

«Παραθυράκια» του Νόμου

Γράφει η Δικηγόρος Παρ’Αρείω Πάγω και Πιστοποιημένη Διαμεσολαβήτρια Κωνσταντίνα Π. Λεκκάκου

Ψηφίστηκε και αποτελεί πλέον νομοθέτημα του κράτους μας, η πολυαναμενόμενη τροπολογία του Υπουργείου Οικονομικών με την οποία θεσπίζονται και επίσημα τροποποιήσεις επί του ήδη υπάρχοντος εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών. Μετά  την πολυετή οικονομική κρίση και μετά την έκδοση της γνωστής υπ’ αριθμ. 1/2023 απόφασης της Ολομέλειας Αρείου Πάγου επιδιώκεται ο εξορθολογισμός της επίμαχης διαδικασίας με σκοπό την δημιουργία ενός στοιχειώδους πλαισίου προστασίας των δανειοληπτών από μια μαζική εκπλειστηρίαση των ακινήτων.

Νομοθετήθηκαν σημαντικές αλλαγές όπως η δυνατότητα υπαγωγής ακόμα και αν ο οφειλέτης έχει έναν πιστωτή, μείωση επιτοκίου σε 3% και μετατροπή του από κυμαινόμενο σε σταθερό και η πρόβλεψη υποχρεωτικά αιτιολογημένης άρνησης του πιστωτή (από μια προδιατυπωμένη λίστα με αιτιολογίες απόρριψης).

 ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΜΕ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ «ΜΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΡΟΤΑΣΗ»

Η πλέον κρίσιμη – κατά την γνώμη μας – νέα ρύθμιση είναι αυτή της υποχρεωτικής αιτιολογημένης ΑΡΝΗΣΗΣ ρύθμισης.

Αρκεί όμως αυτή η πρόβλεψη της προδιατυπωμένης αιτιολογημένης άρνησης για να αντιμετωπιστεί η απροθυμία ρύθμισης από τους «servicers»;

Η εμπειρία μας από τις διαπραγματεύσεις, μας επιτρέπει να τολμήσουμε να εικάσουμε ότι θα αναδειχτεί εκ μέρους των «servicers» ως η πιο συνήθης, κατ’ επίφαση και αναπόδεικτη αιτιολογία: η «ΜΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ» της πρότασης.

Αιτιολογία που θα επιτρέψει στην διαδικασία να επανέλθει στην προγενέστερη κατάσταση της αναιτιολόγητης άρνησης ρύθμισης, μιας και σκοπός των «servicers» παραμένει η ταχύτατη ανάκτηση των εμπραγμάτων εξασφαλίσεων – παρά το γεγονός ότι φέρουν τον χαρακτηρισμό του «πιστωτικού ιδρύματος» - και όχι μιας βιώσιμης ρύθμισης βάσει χρηματοροών, εισοδημάτων και τζίρων των οφειλετών.

Θεωρούμε επιβεβλημένο να καθοριστούν μέσω ΚΥΑ τα κριτήρια βιωσιμότητας της ρύθμισης, όπως:

I. οι αξίες των ακινήτων, οι οποίες αποτελούν καθοριστικό κριτήριο για την επίτευξη της ρύθμισης, για το τελικό ρυθμιζόμενο ποσό και κατ’ επέκταση για τις δόσεις της ρύθμισης (όπως ίσχυε με τον ν. 4469/2017),

II. χρονικά, ποσοτικά κριτήρια

a.     της χρονικής διάρκειας

b.     των δόσεων της ρύθμισης και

c.     της αιτηθείσας προκαταβολής

τα οποία θεωρούμε ότι επιβάλλεται να οριστούν ρητά με χρηματοοικονομικά κριτήρια βιωσιμότητας της ρύθμισης και όχι βάσει χρονοδιαγραμμάτων και στοχοθεσίας των funds, η οποία στοχοθεσία παραμένει και δηλώνεται δια στόματος των «servicers» ανερυθρίαστα ως η άμεση ανάκτηση των εμπραγμάτων εξασφαλίσεων.

III. Το τελικό ρυθμιζόμενο (πληρωτέο) ποσό να συναρτάται από το ποσό που πωλήθηκε η απαίτηση στο fund, και να οριστεί ένα ανώτατο όριο αυτού του ποσού που να νομιμοποιείται να διεκδικηθεί από τους «servicers» για αν αποφεύγονται φαινόμενα αισχροκέρδειας με αξιώσεις είσπραξης πολλαπλάσιας  τόσο σε σχέση με  το ποσό που αγοράστηκε η απαίτηση από το fund, όσο και σε σχέση με το ποσό  που καταγγέλθηκε.

Παρόμοια νομοθετική ρύθμιση προβλέπεται εξάλλου και στον επανακαθορισμό της οφειλής, ώστε να αποφεύγονται καταχρηστικές και αισχροκερδείς πρακτικές.

Ενδεικτικά παρατίθεται πρόσφατη περίπτωση οφειλής όπου το κεφάλαιο ανέρχεται στο ποσό των 190.858,29€ και οι τόκοι υπερημερίας σε 803.562,79€, όπως εμφαίνεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού:

Σύνοψη Οφειλών

Άλλο παράδειγμα όπου το κεφάλαιο ποσού 143.642,14€ μέσα σε μια τετραετία επιβαρύνεται με τόκους υπερημερίας ποσού 149.103,82€. Παρατίθεται απόσπασμα της σχετικής επιταγής προς πληρωμή:

επιτασσόμενων των καθ’ων να καταβάλλουν αλληλεγγύως και εις ολόκληρον έκαστος στην δικαιούχο της επιδικασθείσας και ήδη τιτλοποιηθείσας απαίτησης – λόγω εκχώρησης από την Τράπεζα – εταιρεία με την επωνυμία «VEGA II NPL Finance DAC», όπως εκπροσωπείται νόμιμα από την εταιρεία με την επωνυμία «INTRUM HELLAS ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ», η οποία είναι αφενός διαχειρίστρια και αφετέρου δεκτική καταβολής των ανωτέρω μεταβιβασθεισών επιχειρηματικών απαιτήσεων σύμφωνα με τον Ν. 3156/2003, τα ακόλουθα οφειλόμενα ποσά, ήτοι:

Α) Για επιδικασθέν ΚΕΦΑΛΑΙΟ ποσό εκατόν σαράντα τριών χιλιάδων εξακοσίων σαράντα δύο ευρώ και δεκατεσσάρων λεπτών (143.642,14 €) μετά των νόμιμων τόκων από την επομένη της ημερομηνίας επιδόσεως της εξωδίκου καταγγελίας εις έκαστο εκ των καθ’ ων, ήτοι την 24/11/2018, ανερχομένων μέχρι σήμερα σε ποσό εκατόν σαράντα εννέα χιλιάδων εκατόν τριών ευρώ και ογδόντα δύο λεπτών (149.103,82 €) ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ διακοσίων ενενήντα δύο χιλιάδων επτακοσίων σαράντα πέντε ευρώ και ενενήντα έξι λεπτών (292.745,96 €)

Συμπερασματικά παρατηρούμε μία νομοθετική προσπάθεια διεύρυνσης της προστασίας των οφειλετών μέσω της συγκεκριμένης διαδικασίας και απόπειρας φραγμού ως προς την αυθαιρεσία των πιστωτών που έως τώρα παρεμπόδιζε την διαδικασία. Διατηρούμε επιφυλάξεις ως προς την εφαρμογή της αιτιολογημένης άρνησης των πιστωτών και θεωρούμε ότι οι άνω διευκρινήσεις και όροι επιβάλλεται  να οριστούν με ΚΥΑ ώστε να μην διολισθήσει η νέα αναθεωρημένη διαδικασία σε προηγούμενες πρακτικές, αλλά να επιβεβαιώσει τις προσδοκίες μίας χειμαζόμενης κοινωνίας.

Πηγή: https://lekkakou.gr/