Νομικά Ερείσματα κατά της Νομιμοποίησης Αλλοδαπών Funds και Προστασία από Καταχρηστικές Αξιώσεις
Η πολυετής δικαστική διαμάχη δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο με πιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων εγείρει θεμελιώδη ζητήματα νομικής φύσεως, τόσο ως προς την ενεργητική νομιμοποίηση των funds, που εμφανίζονται ως δικαιούχοι των απαιτήσεων, όσο και ως προς την ουσία των αξιώσεών τους, υπό το φως της αρχής της απαγόρευσης καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος (άρθρο 281 ΑΚ).
Η πρόσφατη δικαστική επιτυχία δανειολήπτριας, με επιχειρηματικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο, αναδεικνύει την ανάγκη εξειδικευμένης και τεκμηριωμένης υπεράσπισης ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων και επιβεβαιώνει τη σημασία της δικαστικής αξιολόγησης των πραγματικών περιστάσεων και της τρέχουσας οικονομικής και ρυθμιστικής πραγματικότητας.
Ι. Εισαγωγή
Το φαινόμενο της μαζικής χορήγησης δανείων σε ελβετικό φράγκο από ελληνικές τράπεζες, κατά την, προ του 2008, περίοδο, αποτέλεσε αντικείμενο πληθώρας δικών, με επίκεντρο τη συναλλαγματική διακύμανση και τις συμβατικές ασυμμετρίες. Πλέον, το επίκεντρο έχει μετατοπιστεί στη δευτερογενή διαχείριση αυτών των απαιτήσεων από αλλοδαπά funds, κυρίως μέσω εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων, όπως στην πρόσφατη υπόθεση δανειολήπτριας κατά της «doValue Greece».
Η πρακτική αυτή έχει εγείρει σειρά ζητημάτων νομιμοποίησης και καταχρηστικότητας, τα οποία οι δικαστικές αποφάσεις καλούνται να επιλύσουν, αναδεικνύοντας τη σημασία της στοχευμένης νομικής στρατηγικής για την προστασία των δανειοληπτών.
ΙΙ. ΑΦ.21358 - Το Ιστορικό της Υπόθεσης: Νομική Ανάλυση
Η υπό κρίση υπόθεση αφορά δανειολήπτρια, νυν 64 ετών, συνταξιούχο, με επιχειρηματικό δάνειο σε CHF, για το οποίο εγγυήθηκε η υπερήλικη μητέρα της. Η αξία της περιουσίας τους υπολείπεται της συνολικής απαίτησης, η οποία υπερβαίνει τα 300.000 ελβετικά φράγκα.
Αρχικά, είχε προσφύγει στον ν. 3869/2010 (ν. Κατσέλη), χωρίς επιτυχία. Η εκκρεμής έφεση δεν είχε ακόμα εκδικαστεί, όταν η εταιρεία διαχείρισης doValue κοινοποίησε διαταγή πληρωμής και επιταγή προς πληρωμή.
Ο Δικηγορικός Οίκος «Lekkakou & Associates – Law Firm» προχώρησε σε άσκηση ανακοπής και αίτηση αναστολής εκτέλεσης, με την έκδοση προσωρινής διαταγής να γίνεται δεκτή, γεγονός που αποτυπώνει την πρόδηλη αμφισβήτηση της απαίτησης και της ενεργητικής νομιμοποίησης του fund.
ΙΙΙ. Νομικά Ζητήματα
1. Η Ενεργητική Νομιμοποίηση του Αλλοδαπού Fund:
Η συχνά ελλιπής και μη πλήρως αποσαφηνισμένη αλυσίδα εκχωρήσεων, σε συνδυασμό με την αδυναμία προσκόμισης των πλήρων τίτλων κτήσης της απαίτησης, γεννά ευλόγως αμφιβολίες για τη θεμελίωση της ενεργητικής νομιμοποίησης. Τα ελληνικά δικαστήρια έχουν δείξει αυξανόμενη ευαισθησία στην εξέταση των στοιχείων εκπροσώπησης των servicers.
2. Η Αρχή της Απαγόρευσης Καταχρηστικής Άσκησης Δικαιώματος:
Η επίδοση διαταγής πληρωμής, εν μέσω διαπραγματεύσεων, οι οποίες βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο, καταδεικνύει δυσαναλογία, ως προς την καλόπιστη προσπάθεια ρύθμισης εκ μέρους της οφειλέτριας. Η καταχρηστικότητα εντείνεται υπό το φως του δυσανάλογου ύψους της απαίτησης, ενόψει της μεταβολής της ισοτιμίας ευρώ / ελβετικού φράγκου και της μακροχρόνιας συνέπειας της δανειολήπτριας. Η αρχή της απαγόρευσης καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος (άρθρο 281 ΑΚ) ενεργοποιείται, όταν, εν μέσω διαπραγματεύσεων, η εταιρεία επιλέγει την οδό της εκτέλεσης.
3. Η Αναμενόμενη Ρύθμιση για Δάνεια σε CHF:
Η υπό εξέλιξη δημόσια συζήτηση και πολιτική βούληση για τη θέσπιση ρύθμισης, ειδικά για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, ενισχύει τη θέση περί καταχρηστικής αξίωσης είσπραξης, χωρίς προηγούμενη εξάντληση των δυνατοτήτων συμβιβασμού (βλ. απόφαση ΔEE C-520/214, η οποία ενισχύει τη θέση, ότι οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πλήρη και σαφή πληροφόρηση, ιδίως για τον κίνδυνο από μεταβολή ισοτιμίας). Η προστασία των δανειοληπτών θα πρέπει να ενισχύεται, υπό το πρίσμα του άρθρου 38 - Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ5, καθώς και της Οδηγίας 2014/17/ΕΕ για τα στεγαστικά δάνεια.
IV. Συμπεράσματα – Νομολογιακές Τάσεις
Η υπόθεση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ρεύμα ανακοπών κατά διαταγών πληρωμής από funds, που δεν τεκμηριώνουν πλήρως τη νομιμοποίησή τους ή ενεργούν κατά τρόπο καταχρηστικό. Οι ελληνικές δικαστικές αρχές, ιδίως τα Ειρηνοδικεία και τα Μονομελή Πρωτοδικεία, επιδεικνύουν αυξανόμενη αυστηρότητα στην κρίση τους, ως προς την πληρότητα των αποδεικτικών στοιχείων και την εξέταση της καλής πίστης του δανειστή
V. Επίλογος
Η εμπειρία, από την επιτυχή υποστήριξη της δανειολήπτριας, καταδεικνύει, ότι με σωστή νομική στρατηγική, τεκμηριωμένη αντίκρουση των στοιχείων του αντιδίκου και ανάδειξη της καταχρηστικότητας, οι δανειολήπτες έχουν πραγματικά ερείσματα για αποτελεσματική δικαστική προστασία. Το μήνυμα είναι σαφές: η προσεκτική και εξατομικευμένη υπεράσπιση μπορεί να αποτρέψει την «τυφλή» εφαρμογή των μέτρων είσπραξης και να δημιουργήσει ουσιαστικές εξελίξεις υπέρ των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο.
Απόσπασμα του υπό έκδοση βιβλίου με τίτλο «ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ στην αναγκαστική εκτέλεση» με υπότιτλο «Περί Πλειστηριασμών - Από τη θεωρία στην πράξη» ISBN 978-618-00-3736-4
® 2020