ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Κρίσιμες Θέσεις για τη Νομιμοποίηση των Servicers και την Αναγκαστική Εκτέλεση, μέσω δεκτής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου

ΑΦ.20251

Η απόφαση 8/2025 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, η οποία εκδόθηκε, χάρη στη νομική παρέμβαση του Δικηγορικού Οίκου «Lekkakou & Associates–Law Firm» για λογαριασμό δανειολήπτη – εντολέα του, αποτελεί μια νομολογιακή εξέλιξη με ιδιαίτερη σημασία για το πλαίσιο της διαχείρισης και της αναγκαστικής είσπραξης επιχειρηματικών απαιτήσεων, από εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) για λογαριασμό αλλοδαπών funds. Η απόφαση αυτή ακυρώνει διαταγή πληρωμής, δίνοντας έμφαση στην αυστηρή ερμηνεία των διατάξεων, που αφορούν τη νομιμοποίηση των servicers και τη διαδικασία της ειδικής διαδοχής στην αναγκαστική εκτέλεση.

Βασικές Θέσεις της Απόφασης

Η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου εστιάζει σε τρία κρίσιμα σημεία, αναφορικά με τη νομιμοποίηση της εταιρείας διαχείρισης «INTRUM HELLAS Α.Ε.Δ.Α.Δ.Π.», που ενεργεί για λογαριασμό του αλλοδαπού fund «VEGA II NPL FINANCE DAC»:

Ι. Ανεπάρκεια των εντύπων γνωστοποίησης καταχώρησης για τη θεμελίωση της νομιμοποίησης της μεταβίβασης και της διαχείρισης των servicers

Το Δικαστήριο έκρινε, ότι τα προσκομισθέντα έντυπα γνωστοποίησης καταχώρησης είναι ανεπαρκή για τη θεμελίωση της νομιμοποίησης των servicers, οι οποίοι ενεργούν για λογαριασμό αλλοδαπών funds. Κατά συνέπεια, δεν μπορούν να θεμελιώσουν την ενεργητική νομιμοποίηση του servicer για την αναγκαστική εκτέλεση, καθώς δεν αποδεικνύουν την ειδική διαδοχή, κατά τον απαιτούμενο από το νόμο τρόπο.

ΙΙ. Η μη αναφορά της επίδικης απαίτησης στη σύμβαση διαχείρισης και η έλλειψη συγκεκριμένου παραρτήματος

Ένα επιπρόσθετο και εξίσου σημαντικό ζήτημα, που ανέδειξε η απόφαση, αφορά το περιεχόμενο της σύμβασης διαχείρισης. Το Δικαστήριο έκρινε ότι:

• Η επίδικη απαίτηση, για την οποία ζητήθηκε η αναγκαστική εκτέλεση, δεν αναφερόταν ρητά στην επίδικη δανειακή σύμβαση.

• Επιπλέον, δεν υπήρχε συγκεκριμένο παράρτημα, επισυναπτόμενο στη συγκεκριμένη σύμβαση, το οποίο να προσδιορίζει την εν λόγω απαίτηση. Η έλλειψη αυτή σημαίνει, ότι δεν αποδεικνύεται η ανάθεση – ακόμη κι αν αυτή ήταν νομικά ισχυρή – ως προς την επίδικη συγκεκριμένη απαίτηση.

• Η γενική διαχείριση ενός χαρτοφυλακίου απαιτήσεων δεν αρκεί. Απαιτείται σαφής σύνδεση της συγκεκριμένης απαίτησης με την εντολή διαχείρισης, κάτι που δεν προέκυπτε από τα προσκομισθέντα έγγραφα.

III. Η υποχρεωτική εφαρμογή του συνόλου του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 4354/2015, ως αναγκαστικού δικαίου και συστατικού τύπου

Η απόφαση υιοθετεί μια αυστηρή ερμηνεία του νόμου 4354/2015, κρίνοντας ότι:

• Δέχεται την εφαρμογή ολόκληρου του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 4354/2015 και όχι μόνο της παρ. 4 του άρθρου αυτού. Αυτό είναι κρίσιμο, καθώς το άρθρο 2 παρ. 2 επιβάλλει, ως κατ’ ελάχιστο εκ του νόμου, περιεχόμενο της σύμβασης διαχείρισης.

Σημαντικές Νομολογιακές Συνέπειες και Δικαιώματα Δανειοληπτών

Η απόφαση 8/2025 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου έχει άμεσες και ευρύτερες νομολογιακές συνέπειες:

Α) Άμεση Συνέπεια: 

Το Δικαστήριο δέχτηκε την ανακοπή των δανειοληπτών, ακύρωσε την προσβαλλόμενη διαταγή πληρωμής και αυτή κρίθηκε άκυρη, λόγω έλλειψης νομιμοποίησης του servicer.

Β) Επιπτώσεις για τους Servicers:

Σημαντική είναι η θέση των Δικαστών, δεχόμενοι ότι επιβάλλεται η σχολαστική τήρηση των τυπικών προϋποθέσεων νομιμοποίησης, ιδίως όσον αφορά την απόδειξη της ειδικής διαδοχής για την αναγκαστική εκτέλεση Τα απλά έντυπα γνωστοποίησης δεν επαρκούν και απαιτείται η προσκόμιση των αυτούσιων συμβατικών εγγράφων, αλλιώς επίσημων περιλήψεων ή άλλων δημοσίων/δικαστικών εγγράφων, που να αποδεικνύουν ρητά και ειδικά τη μεταβίβαση της επίδικης απαίτησης.

Επίσης, η απόφαση καθιστά σαφές, ότι η πλήρης εφαρμογή του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 4354/2015 είναι υποχρεωτική και η μη συμμόρφωση οδηγεί σε ακυρότητα της σύμβασης διαχείρισης και, κατ' επέκταση, σε έλλειψη νομιμοποίησης.

Γ) Ενίσχυση των Δικαιωμάτων των Δανειοληπτών:

Η απόφαση αυτή προστατεύει τους δανειολήπτες, διασφαλίζοντας ότι η αναγκαστική εκτέλεση μπορεί να διενεργηθεί μόνο από πραγματικά νομιμοποιημένα πρόσωπα. Οι δανειολήπτες αποκτούν ένα σημαντικό εργαλείο για την αμφισβήτηση της νομιμοποίησης των εταιρειών διαχείρισης, απαιτώντας αυστηρά αποδεικτικά στοιχεία της ειδικής διαδοχής και της ανάθεσης της διαχείρισης της συγκεκριμένης απαίτησης.

Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή εάν γινόταν δεκτό, ότι η απλή γνωστοποίηση καταχώρησης ή μια γενική σύμβαση διαχείρισης, χωρίς εξειδίκευση της απαίτησης, αρκούσαν για τη νομιμοποίηση, τα δικαιώματα των δανειοληπτών θα θίγονταν σοβαρά. Θα ήταν εκτεθειμένοι σε αναγκαστικές εκτελέσεις από φορείς, που δεν θα μπορούσαν να αποδείξουν με σαφήνεια την ιδιότητά τους, ως δικαιούχοι ή διαχειριστές της απαίτησης. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε:

• Αδυναμία εξακρίβωσης του πραγματικού δικαιούχου της απαίτησης, καθιστώντας δύσκολη την επικοινωνία και τη διευθέτηση της οφειλής.

• Έλλειψη διαφάνειας, ως προς την αλυσίδα μεταβιβάσεων και διαχείρισης της οφειλής.

• Πιθανότητα πολλαπλών απαιτήσεων για την ίδια οφειλή από διαφορετικά, μη νομιμοποιημένα πρόσωπα.

• Δυσχέρεια υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους στο δικαστήριο, καθώς δεν θα είχαν σαφή εικόνα της νομικής βάσης της απαίτησης.

Κατά συνέπεια, η απόφαση 8/2025 αποτελεί μια σημαντική συνεισφορά στη νομολογία, αποσαφηνίζοντας το αυστηρό νομικό πλαίσιο για τη νομιμοποίηση των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων στην αναγκαστική εκτέλεση. Ενισχύει την ασφάλεια δικαίου, τόσο για τους δανειολήπτες, εξασφαλίζοντας ότι αντιμετωπίζουν νομίμως νομιμοποιημένους πιστωτές ή διαχειριστές, όσο και για τις ίδιες τις εταιρείες διαχείρισης, υποδεικνύοντας την ανάγκη για μεγαλύτερη επιμέλεια και ακρίβεια στα νομικά τους έγγραφα και τις διαδικασίες τους. Η απόφαση αυτή επιβεβαιώνει, ότι η αναγκαστική εκτέλεση, ως σκληρό μέσο είσπραξης, πρέπει να εδράζεται σε αδιαμφισβήτητη νομιμοποίηση.
 

Απόσπασμα του υπό έκδοση βιβλίου με τίτλο «ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ στην αναγκαστική εκτέλεση» με υπότιτλο «Περί Πλειστηριασμών - Από τη θεωρία στην πράξη» ISBN 978-618-00-3736-4