Μετά από πολύμηνη αναμονή, ενσωματώθηκαν στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις του Υπουργείου Οικονομικών (30/04/2025). Οι τροποποιήσεις αυτές διευρύνουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας (εισοδηματικά, περιουσιακά, καταθετικά), προσφέροντας, πλέον, πρόσβαση και στη μεσαία κοινωνική τάξη. Έτσι, ενισχύεται η υποχρεωτικότητα αποδοχής της πρότασης ρύθμισης από τους πιστωτές, για όσους πληρούν τα νέα κριτήρια.
Νέα Ευκαιρία για Απορριφθέντες Οφειλέτες:
Για διάστημα δύο μηνών, δίνεται η δυνατότητα εκ νέου αίτησης, ακόμη και σε όσους είχαν λάβει απορριπτική απάντηση στο παρελθόν, κατά παρέκκλιση του περιορισμού του ενός έτους από την προηγούμενη αίτηση (Ν. 5072/2023). Οι νέες ευνοϊκές ρυθμίσεις επιτρέπουν σε χιλιάδες πολίτες να επανενταχθούν.
Διαδικασία Υποβολής και Έλεγχος Επιλεξιμότητας:
Η επιλεξιμότητα διασταυρώνεται συστημικά, πριν την οριστική υποβολή, προσφέροντας στον οφειλέτη, μέσω του συμβούλου του, τη δυνατότητα ελέγχου των στοιχείων και της κατηγοριοποίησής του. Η πρόσβαση ενεργοποιείται, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία για όλους τους εμπλεκόμενους (οφειλέτη, εγγυητές, συνοφειλέτες).
Περιορισμός Οφειλής και Αντικειμενική Αξία:
Έκπληξη προκαλεί ο περιορισμός των 300.000 € στη συνολική οφειλή, καθώς ταυτίζεται με το νέο ανώτατο όριο αντικειμενικής αξίας ακίνητης περιουσίας, που λαμβάνεται υπόψη. Ουσιαστικά, η συνολική οφειλή δεν μπορεί να υπερβαίνει την αντικειμενική αξία του ακινήτου, περιορίζοντας σημαντικά αρκετούς δανειολήπτες.
Θετικά Αποτελέσματα: Διεύρυνση Δικαιούχων
Οι παραπάνω τροποποιήσεις έχουν ήδη θετικά αποτελέσματα. Οι επιλέξιμοι δανειολήπτες αυξήθηκαν από 7% σε 85% του συνόλου των αιτούντων. Πρόκειται για μία ουσιαστική, ηθική και κοινωνική αποκατάσταση για χιλιάδες πολίτες, που προηγουμένως αποκλείονταν, λόγω άρνησης των πιστωτών να προτείνουν ρύθμιση.
Αναγκαία Διόρθωση Παλαιών Αδικιών: Η Περίπτωση της Εντολέως (Β.Π.)
Ο Δικηγορικός Οίκος «Lekkakou & Associates – Law Firm» έχει αντιμετωπίσει, κατά το παρελθόν, περιπτώσεις, όπως της κυρίας Β.Π., ευάλωτης δανειολήπτριας με πολύ χαμηλό εισόδημα και μοναδική κατοικία. Ο αλγόριθμος της πλατφόρμας της πρότεινε δόση, - με το προηγούμενο καθεστώς - που υπερέβαινε το συνολικό εισόδημά της, χωρίς να αφαιρεί τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (537,00€, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ), όπως ορίζει ο νόμος.
Ζήτημα Διαφάνειας και Προσβασιμότητας σε Αλγοριθμικές Μεθόδους:
Η έλλειψη πρόσβασης του πολίτη στις παραμέτρους υπολογισμού της πρότασης συνιστά σοβαρό έλλειμμα διαφάνειας και παραβίαση διοικητικής λογοδοσίας. Το Συμβούλιο της Επικρατείας (απόφαση 1206/2024 Δ’ Τμήμα) επισημαίνει ότι, όταν μια πράξη βασίζεται σε αυτοματοποιημένη επεξεργασία, η Διοίκηση οφείλει να αιτιολογεί και να αποκαλύπτει τις μεταβλητές, τους υπολογισμούς και τα στάδια, που οδήγησαν στην τελική απόφαση.
Ηθική και Νομική Υποχρέωση της Πολιτείας:
Η προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών δεν είναι απλώς νομική υποχρέωση, αλλά και ζήτημα ηθικής τάξης. Η βεβαίωση ευάλωτου, που εκδίδεται από το κράτος, επιβεβαιώνει την ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας. Στην περίπτωση της Β.Π., δεν τηρήθηκε το πλαίσιο προστασίας, ούτε παρουσιάστηκε η μεθοδολογία, η οποία οδήγησε στη μη συμμόρφωση.
Θεσμική Διόρθωση και Νέα Ρύθμιση:
Η νέα ρύθμιση προβλέπει αφαίρεση των εύλογων δαπανών διαβίωσης από το δηλωθέν εισόδημα, πριν υπολογιστεί το ποσό, που μπορεί να διατεθεί για την εξυπηρέτηση δανείων. Για τα νομικά πρόσωπα αφαιρείται το αναμενόμενο κέρδος. Έτσι, αποκαθίσταται ένα δίκαιο και ισότιμο πλαίσιο, το οποίο περιορίζει την αυθαιρεσία των υπολογιστικών εργαλείων.
Συμπέρασμα:
Οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις επαναφέρουν την ηθική, τη διαφάνεια και την ουσιαστική οικονομική προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών, διορθώνοντας αδικίες του παρελθόντος και ενισχύοντας τη λογοδοσία του κράτους έναντι των πολιτών.
® 2020