ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Ν. Κατσέλη: Δεκτή η έφεση δανειολήπτη που «κατέρριψε» τους μύθους των funds, περί δόλιας αδυναμίας πληρωμών

Σε συνέχεια της πρόσφατης αρθρογραφίας μας, σχετικά με την μέχρι και σήμερα δυναμική εξέλιξη της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών των δανειοληπτών που αιτήθηκαν την υπαγωγή τους στις διατάξεις του Ν. 3869/2010 («Νόμος Κατσέλη»), ακόμα και στην περίπτωση που η πρωτοβάθμια απόφαση του Ειρηνοδικείου είναι απορριπτική, προστίθεται έτι μια ακόμη δικαστική απόφαση με την οποία, αφού απορρίφθηκε το σύνολο των ενστάσεων των Τραπεζών/FUND και ιδίως η ένσταση της δόλιας αδυναμίας πληρωμών, έγινε δεκτή από το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο η έφεση της δανειολήπτριας – εντολέα των Γραφείων μας και η αίτηση αυτής για υπαγωγή στον Νόμο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, αφενός τη ρύθμιση της οφειλής με βιώσιμο τρόπο και αφετέρου την προστασία της περιουσίας της από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Ειδικότερα, μετά την διαμορφωθείσα, από τον Άρειο Πάγο, νομολογία που προέβλεπε, πως οι δανειστές φέρουν το βάρος της απόδειξης της περιέλευσης του οφειλέτη σε δόλια αδυναμία πληρωμής, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, δικάζον σε δεύτερο βαθμό την ασκηθείσα έφεση, εξαφάνισε την απορριπτική απόφαση του οικείου Ειρηνοδικείου, κρίνοντας τελεσιδίκως, ότι ουδέποτε θεμελιώθηκε από την πιστώτρια Τράπεζα η ένσταση για δόλια περιέλευση της αιτούσας σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά αντιθέτως κανενός είδους δόλος δεν βαρύνει αυτήν για τη διαμορφωθείσα οικονομική της κατάσταση, ώστε να δικαιολογείται η απόρριψη της αίτησής της.

Πιο συγκεκριμένα,  κατά το Δικαστήριο, η αιτούσα, μητέρα δυο ανήλικων τέκνων και εργαζόμενη επί σειρά ετών σε γνωστή αλυσίδα καταστημάτων τροφίμων, βρέθηκε αντιμέτωπη με έκτακτα γεγονότα, τα οποία δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να προβλέψει κατά τον χρόνο ανάληψης στεγαστικών δανείων και τα οποία προκάλεσαν άρδην ανατροπή των οικονομικών της δεδομένων.

Η απώλεια της εργασίας της αιτούσας και η ακολουθείσασα μακροχρόνια ανεργία αυτής, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους ζωής και την υπερφορολόγηση, καθώς και η επιβολή δυσβάστακτων επιτοκίων από τις Τράπεζες, αποτέλεσαν την αιτία της περιέλευσης της δανειολήπτριας σε μόνιμη αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών της υποχρεώσεων. Η ίδια όμως, ως έκρινε το Δικαστήριο, όχι μόνο δεν επεδίωξε την αδυναμία της με πράξεις ή παραλείψεις της, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε να προβλέψει την ανατροπή των μέχρι πρότινος οικονομικών δεδομένων της και να την αποδεχθεί.

Ως δέχθηκε το Δικαστήριο, η σημαντική μείωση των εισοδημάτων της αιτούσας, οφειλόμενη στα άνω πραγματικά και αναμφισβήτητα έκτακτα περιστατικά, επέφερε την αδυναμία της να καλύψει τις βασικές βιοτικές ανάγκες της οικογένειάς της και να αποπληρώνει τις οφειλές της.

Αντίθετα, οι Τράπεζες με τους κριθέντες ως αόριστους ισχυρισμούς τους δεν απέδειξαν, ότι η αιτούσα γνώριζε ή μπορούσε να προβλέψει τα μειωμένα εισοδήματά της και, παρ’ όλα αυτά, προέβη στην κατάρτιση των οικείων συμβάσεων, επιδιώκοντας την αδυναμία πληρωμών ή αποδεχόμενη την προοπτική αυτή. 

Ειδικότερα, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε, ότι το οικείο Ειρηνοδικείο εσφαλμένως δέχτηκε την ύπαρξη δόλιας περιέλευσης σε αδυναμία πληρωμής εκ μέρους της αιτούσας, η οποία επέφερε την απόρριψη της αίτησής της στον πρώτο βαθμό και  συγκεκριμένα επί λέξει απεφάνθη:

«Εντούτοις, ακολούθως, λόγω της μακροχρόνιας ανεργίας της αιτούσας, της αύξησης του κόστους ζωής και της υπερφορολόγησης, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση περιήλθε, χωρίς υπαιτιότητά της, σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών της. Αδυναμία άλλωστε συνιστά, όχι απαραίτητα κάποιο έκτακτο περιστατικό γεγονός, αλλά και άλλοι παράγοντες, όπως, στην συγκεκριμένη περίπτωση, σημαντική μείωση των εισοδημάτων της, λόγω του θανάτου του συζύγου της, κατάργηση των ειδικών επιδομάτων που ελάμβανε, υψηλά επιτόκια, αύξηση κόστους ζωής, υπερφορολόγηση κλπ. Η αδυναμία της δε είναι γενική, καθώς αδυνατεί και τις βασικές βιοτικές ανάγκες της οικογένειας της να καλύπτει και τις οφειλές της να αποπληρώνει. Περαιτέρω, η αδυναμία της είναι μόνιμη, επειδή δεν αναμένεται αύξηση του μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος. Δεν αποδείχθηκε εξάλλου ότι η αιτούσα βαρύνεται με οιουδήποτε είδους δόλο, σχετικά με την ανάληψη των ανωτέρω χρεών. Ειδικότερα, δεν αποδείχθηκε ότι αυτή με πράξεις ή παραλείψεις της επεδίωξε την αδυναμία πληρωμών της ή προέβλεψε μεν ότι οδηγείται σε αδυναμία πληρωμών, αλλά εντούτοις δεν άλλαξε συμπεριφορά, αποδεχόμενη το αποτέλεσμα, απορριπτομένου ως ουσία αβάσιμου του ισχυρισμού περί δόλιας περιέλευσης της αιτούσας σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμών.».

Ακολούθως, λαμβανομένης υπόψη της κατάστασης της περιουσίας της αιτούσας και των πιστωτών της, καθώς και των απαιτήσεων τους, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών δέχθηκε την αίτηση υπαγωγής της στις διατάξεις του Ν.3869/2010, ορίζοντας συγκεκριμένες μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής των οφειλόμενων ποσών με τρόπο, στον οποίο η αιτούσα μπορεί να ανταπεξέλθει και παρέχοντας συγχρόνως προστασία από πράξεις των πιστωτών εναντίον της, ως τυγχάνει η έκδοση διαταγής πληρωμής και η εν συνεχεία επιβολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών επί της περιουσίας αυτής.